Ogólnopolski Związek Zawodowy Lekarzy

Przedstawiamy tekst indywidualnego wniosku do Państwowej Inspekcji Pracy, jaki może złożyć lekarz lub inna osoba, o sprawdzenie czy w szpitalu przestrzegana jest dyrektywa Unii Europejskiej o czasie pracy.

______, dnia ___ 2007 r.


Państwowa Inspekcja Pracy
Okręgowy Inspektorat Pracy w _______
ul. _________________


Ja niżej podpisany/podpisana_____ w związku z niezgodnymi z przepisami prawa praktykami Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej _______ w __________, ul________, w której jestem zatrudniony/zatrudniona na stanowisku _________ wnoszę o przeprowadzenie kontroli w wyżej wskazanym zakładzie pracy i podjęcie stosownych działań w celu zapewnienia prawidłowego stosowania przepisów prawa regulujących prawo pracownika do nieprzerwanego dobowego i tygodniowego odpoczynku.

W oparciu o przepis art. 32 j ust. 1 ustawy o zakładach opieki zdrowotnej (dalej: ustawa o zoz) wyznaczane są dyżury lekarskie w wymiarze, który powoduje znaczne przekroczenie dobowych i tygodniowych norm czasu pracy. Dyrekcja wskazuje, iż zgodnie z art. 32 j ust. 2 ustawy o zoz czasu pełnienia dyżuru nie wlicza się do czasu pracy, a w związku z tym przy obliczaniu dobowych i tygodniowych norm czasu pracy nie uwzględnia się czasu tychże dyżurów. W efekcie zdaniem dyrekcji normy czasu pracy są w Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej _______ w __________, przestrzegane.

Tymczasem dla przykładu w okresie od __ do ___ byłem/byłam zobowiązany/zobowiązana do pełnienia dyżurów medycznych w wymiarze ______ dyżury ____ godzinne oraz _____ dyżury o czasie trwanie ____ godzin, w miesiącu _____, a w miesiącu ________.

Przy uwzględnieniu godzin dyżuru medycznego łączny wymiar czasu pracy w poszczególnych miesiącach kształtował się w następujący sposób:
a. w miesiącu ______: ____ godzin, z czego ____ godzin to godziny dyżurów medycznych
b. w miesiącu _____: ____ godzin, z czego ____ godzin to godziny dyżurów medycznych

Powyższe postępowanie zatrudniającego mnie Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej _______ w __________, tj. zobowiązywanie mnie do pracy we wskazanym powyżej wymiarze czasu pracy pozostaje w sprzeczności z postanowieniami Dyrektywy Rady nr 93/104/WE z dnia 23 listopada 1993r. dotycząca niektórych aspektów organizacji czasu pracy oraz dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 2003/88/WE z dnia 4 listopada 2003 r., dotyczącej niektórych aspektów organizacji czasu pracy, która zastąpiła dyrektywę Rady nr 93/104/WE z dnia 23 listopada 1993r. która w niniejszej sprawie winna być bezpośrednio stosowana.

Mając na uwadze ostatnie orzeczenia sądowe (Sądu Najwyższego o sygn. akt I PK 263/05 i Sądu Okręgowego Wydział VI Pracy w Krakowie o sygn. akt VI Pa 445/06 publ. http://www.ozzl.org.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=163&Itemid=318&lang=pl), oraz opinie prawne, oprócz ustawy o zakładach opieki zdrowotnej, kodeksu pracy w zakresie stosunków pracy należy stosować dyrektywę 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady. Przy czym dyrektywa Parlamentu i Rady ma charakter nadrzędny. Oznacza to, że w przypadku niezgodności pomiędzy przepisami ustawy o zoz lub przepisami kodeksu pracy należy stosować normy zawarte w dyrektywach.

Dyrektywa nr 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady wprowadza kilka unormowań o treści odmiennej od unormowań zawartych w ustawie o zakładach opieki zdrowotnej. Dyrektywa wprowadza mianowicie dychotomiczny podział na czas pracy i czas odpoczynku. Pozostawanie na terenie zakładu pracy w gotowości do świadczenia pracy jest czasem pracy (tak też Europejski Trybunał Sprawiedliwości w orzeczeniach Simap sygn. C-303/98 oraz Jaeger sygn. C-151/02). Oznacza to, że dyżur medyczny należy traktować jako czas pracy lekarza. Konsekwencją tego jest przyjęcie, iż praca w wymiarze przekraczającym 37 godzin i 35 minut na tydzień (w odniesieniu do lekarzy) jest pracą ponad normy czasu pracy tj. pracą w godzinach nadliczbowych. Przy czym dyrektywa wprowadza maksymalny wymiar czasu pracy (łącznie z godzinami nadliczbowymi) w wysokości 48 godzin.

Ponadto dyrektywa nr 2003/88/WE Parlamentu Europejskiego i Rady wprowadza obowiązkowy dobowy i tygodniowy okres odpoczynku. Dobowy odpoczynek odnosi się do konieczności udzielenia każdemu pracownikowi co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku, tygodniowy okres wypoczynku dotyczy konieczności udzielenia w tygodniu nieprzerwanego odpoczynku w wymiarze 35 godzin. Wprowadza jednocześnie maksymalny tygodniowy wymiar czasu pracy w wymiarze 48 godzin.

Reasumując, zgodnie z dyrektywą Parlamentu Europejskiego i Rady oraz orzeczeniami Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości dyżur medyczny jest czasem pracy za który należy się wynagrodzenie tak jak za pracę, a w przypadku przekroczenia norm czasu pracy należy się wynagrodzenie jak za pracę w godzinach nadliczbowych. Niezależnie od tego, za pracę ponad normy czasu pracy tj. 48 godzin tygodniowo należy się czas wolny.

Powyższe przepisy obowiązują od dnia wejścia Polski do Unii Europejskiej tj. od dnia 1 maja 2004r.

Pomijając wszystkie wskazane powyżej aspekty związane z unormowaniami prawa europejskiego należy zauważyć, iż zakład pracy nie przestrzega również prawa polskiego. Zgodnie z treścią art. 132 i 133 kodeksu pracy każdemu pracownikowi przysługuje dobowy i tygodniowy minimalny okres odpoczynku. Uprawnienie do nieprzerwanego 11 godzinnego dobowego okresu odpoczynku jest naruszane poprzez nakazywanie lekarzom pełnienia dyżurów medycznych. Dyżur medyczny obejmuje 16 g i 25 min., lub 24 godziny i obejmuje wykonywanie obowiązków pracowniczych bezpośrednio po zakończonej pracy zgodnej z dobowym wymiarem pracy. W związku z możliwością zobowiązania lekarza do pełnienia dwóch dyżurów w tygodniu (ośmiu w miesiącu) okres nieprzerwanej pracy może wynosić 55,5 godziny. Zobowiązanie lekarza do świadczenia pracy w czasie dyżurów medycznych w sobotę i niedzielę pozbawia pracownika prawa do korzystania z minimalnego nieprzerwanego tygodniowego odpoczynku.

Biorąc powyższe pod uwagę wnoszę o przeprowadzenie kontroli w Publicznym Zakładzie Opieki Zdrowotnej _______ w __________ i podjęcie stosownych działań w celu zapewnienia prawidłowego stosowania przepisów prawa regulujących prawo pracownika do nieprzerwanego dobowego i tygodniowego odpoczynku, maksymalnego tygodniowego czasu pracy, oraz wynagrodzenia za dyżury medyczne według przepisów stosowanych za pracę w godzinach nadliczbowych ( art. 151 1 k.p. i art. 151 8 k.p.).

Podpis